Phay và tiện khác nhau như thế nào

Các công ty sản xuất sử dụng hàng chục quy trình gia công để tạo ra sản phẩm từ vật liệu thô hoặc bán thành phẩm, hai quy trình phổ biến nhất hiện nay phải kể đến tiện và phay. Giống như các quy trình gia công khác, cả hai đều yêu cầu sử dụng máy. Với tiện và phay, máy móc đều được sử dụng để loại bỏ vật liệu khỏi phôi, từ đó thay đổi kích thước và hình dạng của phôi. 

Vậy phay và tiện khác nhau như thế nào? Mời bạn đọc cùng GSI đi khám phá ngay trong nội dung dưới đây.

Sự giống nhau về tiện và phay

➤ Cả hai đều sử dụng quy trình xử lý có kiểm soát để loại bỏ vật liệu không mong muốn khỏi nguyên liệu gốc đó là sản xuất loại trừ. Cả hai quy trình đều tạo ra các chip vật liệu phế thải trong quá trình hoạt động, tuy nhiên vật liệu sản xuất, phương pháp gia công và công cụ khác nhau.

➤ Cả hai đều sử dụng công nghệ máy tính điều khiển Số (CNC) mới nhất, trong đó các kỹ sư lập trình máy bằng phần mềm thiết kế hỗ trợ máy tính (CAD). Điều này đòi hỏi ít giám sát hơn trong quá trình vận hành và giảm thiểu sai sót của con người, mang lại cho các nhà sản xuất lợi ích về thời gian và độ tin cậy cao hơn để cung cấp chất lượng đồng nhất.

➤ Giống như nhiều loại hình gia công CNC, tiện và phay đều thích hợp với các kim loại như nhôm, thép, đồng thau, đồng và titan cũng như một loạt các chất dẻo nhiệt. Các vật liệu không phù hợp bao gồm cao su và silicone (quá mềm) và gốm (quá cứng).

➤ Giống như hầu hết các kỹ thuật sản xuất khác, tiện và phay đều tạo ra nhiệt và thường sử dụng chất làm mát để giảm thiểu vấn đề này.

2 phương pháp gia công này vẫn sở hữu 4 điểm giống nhau, nhưng điểm khác biệt thì lại rất nhiều. Để làm rõ phay và tiện khác nhau như thế nào, hãy đi đến ngay phần tiếp theo của bài viết.

➥ Ngoài phay và tiện, còn có các phương pháp gia công cắt gọt nào khác?

Phân biệt phay và tiện 

Để tìm hiểu và phân tích sâu hơn phay và tiện khác nhau như thế nào, chúng ta sẽ đi so sánh sự khác nhau giữa 3 nội dung về bản chất, đặc điểm và công dụng của chúng.

So sánh về bản chất gia công phay và tiện

Phay là gì?

Phay là một dạng gia công cắt gọt phôi kim loại. Phương pháp phay khác tiện ở chỗ chuyển động chính là chuyển động quay của dụng cụ cắt là dao. Chuyển động còn lại là chuyển động chạy dao thẳng theo các phương như phương thẳng đứng, phương ngang hoặc dọc. Trong khi phay, phôi sẽ được kẹp chặt trên bàn máy trong khi chuyển động của dao chạy theo các phương.

Tiện là gì?

Tiện chính là phương pháp gia công cắt gọt phôi kim loại sử dụng chuyển động quay tròn của phôi và chuyển động của dao để tạo đường cắt. Trong tiện thì sẽ bao gồm phôi và dụng cụ cắt (dao).

So sánh về đặc điểm phay và tiện

Phương pháp gia công phay

- Dao cắt sử dụng trong phay thường gồm nhiều lưỡi cắt nên mang đến hiệu quả cắt rất cao, đặc biệt là khi ứng dụng trong phay mặt phẳng.

- Có thể gia công các loại chi tiết rất phức tạp mà các phương pháp gia công cắt gọt khác không thực hiện được.

- Thành phẩm kim loại sau khi gia công thì bề mặt thường có độ bóng đạt cấp 4 – 6. - Độ chính xác của thành phẩm cũng đạt cấp 2 – 8. Phay có thể áp dụng cho các chi tiết có độ phức tạp cao, xử lý được cả những tấm kim loại có độ dày hơn 0.8mm.

- Khả năng ứng dụng rộng, có thể áp dụng cho nguyên công phay (và nhiều hoạt động khác như: doa, khoan, khoét, vát mép hay tarô…). Độ cứng vững và độ ổn định của máy phay được đánh giá là cao hơn máy tiện rất nhiều.

- Áp dụng cơ khí hóa và tự động hóa cao, tuy nhiên giá thành của máy phay cao nên chi phí đầu tư tốn kém, phụ tùng đi kèm tương đối phức tạp.

Phương pháp gia công tiện

- Gia công tiện khác gia công phay ở chỗ là thành phẩm chủ yếu thường có dạng tròn xoay như trục trơn, trục bậc, các loại côn, ren, lỗ…

- Năng suất cao, tính vạn năng của tiện lớn.

- Những chi tiết có độ phức tạp cao hay tiện trên mặt phẳng sẽ làm khó gia công tiện.

- Máy tiện: Dễ thao tác và vận hành, máy tiện có nhiều kích cỡ khác nhau nên có thể ứng dụng trên nhiều loại sản phẩm kích thước khác nhau. Đối với máy tiện băng dài thì độ cứng vững lại không cao cho lắm.

- Gia công tiện có độ chính xác cao đặc biệt là đối với tiện tinh.

So sánh về công dụng phay và tiện

Phương pháp gia công phay

Công dụng của gia công phay chính là gia công trên các loại bề mặt có kích thước lớn và có hình dạng phức tạp. Bên cạnh đó thì công nghệ phay cũng có thể áp dụng cho mặt nghiêng, mặt phẳng, các loại rãnh then, rãnh thông thường, các mặt định hình phức tạp hoặc đơn giản. Phay cũng thực hiện được các nguyên công gia công lỗ.

Phương pháp gia công tiện

- Gia công cho chi tiết có thể tạo hình bằng chuyển động quay của phôi.

- Gia công các bề mặt đặc biệt có sử dụng đồ gá đi kèm.

- Gia công các bề mặt trục đơn, trục bậc, các loại côn, ren, lỗ, mặt định hình tròn xoay…

- Gia công các loại lỗ như lỗ thông, lỗ không thông, ren, không ren hay các lỗ định hình.

Nên sử dụng phương pháp gia công phay hay tiện?

Qua những so sánh trên, chắc hẳn bạn đã hiểu được phay và tiện khác nhau như thế nào. Vậy còn cách lựa chọn phương pháp nào hơn thì sao? Có thể nhận ra điểm mạnh lớn nhất của máy phay nằm ở tính linh hoạt, chính vì thế các tùy chọn dụng cụ cho máy phay là vô tận. Với hàng trăm dụng cụ cắt đặc biệt có sẵn và nhiều kiểu máy phay khác nhau, đảm bảo giải quyết được rất nhiều hoạt động gia công khác nhau. 

Một máy phay cũng có thể cắt các mảnh phức tạp hơn máy tiện. Ví dụ, không thể chế tạo một cách hiệu quả ống nạp cho động cơ trên máy tiện. Đối với các bộ phận phức tạp như thế, bạn sẽ cần một máy phay để gia công thành công.

Nói như thế không có nghĩa là máy tiện trở nên yếu thế hơn so với máy phay, ở 1 góc độ nào đó cụ thể là xử lý các bộ phận hình trụ thì máy tiện vẫn vượt trội hơn hẳn. Mặc dù máy phay có thể tạo ra các vết cắt giống như máy tiện, nhưng nó có thể cần nhiều thiết lập để tạo ra cùng một phần. Vì thế, khi cần sản xuất liên tục các bộ phận hình trụ, một máy tiện sẽ hoạt động tốt hơn máy nghiền và tăng cả hiệu quả lẫn tiết kiệm thời gian.

Các dụng cụ cắt gọt kim loại là linh hồn để máy phay và máy tiện đi vào hoạt động, chính vì thế bạn cần lựa chọn địa chỉ cung cấp uy tín, đảm bảo nguồn gốc và xuất xứ, tránh mua phải hàng kém chất lượng. GSI TOOLS là nhà phân phối dụng cụ cắt gọt lâu năm nổi tiếng trên thị trường, chúng tôi mang đến các sản phẩm chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn quốc tế và mức giá tốt nhất cho mọi khách hàng.

➥ Ghé xem gian hàng dụng cụ cắt gọt kim loại mới nhất tại GSI TOOLS

➥ Click blog của GSI để tham khảo thêm kiến thức về gia công cắt gọt chính xác bạn nhé!